Wyniki konkursu zagospodarowania terenu w Wałczu

Autorzy projektu: Marta Mróz, Marta Rygasiewicz, Sebastian Sarnecki i Artur Szóstakowski

(studenci 3 roku, stopień 1, kierunek architektura i urbanistyka)

Projekt wykonany w: A4F LAB, pracownia eksperymentalna Katedry Architektury, zespół Quartet

Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska

Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. J. J. Śniadeckich w Bydgoszczy

Projekt: M. Mróz, M. Rygasiewicz, S. Sarnecki i A. Szóstakowski, źródło: Katedra Architektury WBAiIŚ UTP Bydgoszcz

Widok dzienny z lotu ptaka od północnego-wschodu ( kierunek z ośrodka szkolnictwa).

Projekt: M. Mróz, M. Rygasiewicz, S. Sarnecki i A. Szóstakowski, źródło: Katedra Architektury WBAiIŚ UTP Bydgoszcz

Widok nocny z lotu ptaka od południowego-wschodu (kierunek z Placu Wolności).

Konkurs i jego rozstrzygnięcie

Konkurs zorganizowany przez Urząd Miasta Wałcz zainicjował rywalizację studentów architektury i kierunków pokrewnych. Zadaniem adeptów sztuki projektowania było stworzenie ”Koncepcji zagospodarowania terenu u zbiegu ulic Staszica i Rzecznej w Wałczu”. Celem konkursu było zaplanowanie przestrzeni publicznej na terenie byłej zabudowy mieszkalnej w sąsiedztwie promenady nad jeziorem Raduń i nieopodal Placu Wolności w Wałczu. W ramach koncepcji należało przewidzieć stosowne wyposażenie przestrzeni publicznej tak, aby stała się atrakcyjna i sprzyjała integracji życia społecznego. Elementami, które miały być brane pod uwagę były miejsca odpoczynku, rodzaje nasadzeń zieleni, mała architektura, połączenia komunikacji pieszej. Prace wykonywano do 31 lipca 2014 r., a oceniało je jury desygnowane do tego zadania przez władze miasta Wałcz.

Spośród zróżnicowanych prac nadesłanych na konkurs między innymi przez studentów z uczelni poznańskiej, szczecińskiej, koncepcja zaproponowana przez nasz zespół zyskała najpełniejsze uznanie wskutek czego przyznano naszej pracy 1 Nagrodę. Jury wskazało na nowatorskość, odwagę projektu oraz wplecioną w rozwiązanie projektowe wielowariantowość dającą wielorakie możliwości czy to etapowania, czy też komfortu podejmowania decyzji w momencie dysponowania środkami inwestycyjnymi przez samorząd.

Miejsce

Projekt rozgrywany był w przestrzeni pomiędzy promenadą nad jeziorem Raduń, a Placem Wolności, główną przestrzenią miasta, położoną od terenu konkursowego o około 100m. Miejsce poddawane przekształceniu jest znaczące w strukturze urbanistycznej miasta, ponieważ spaja dwa komponenty przestrzenne tak ważne dla tożsamości Wałcza (jezioro, główny plac), jednak wiele minionych lat pozostawało na uboczu życia lokalnej społeczności, pomimo swojej uprzywilejowanej lokalizacji.

Projekt: M. Mróz, M. Rygasiewicz, S. Sarnecki i A. Szóstakowski, źródło: Katedra Architektury WBAiIŚ UTP Bydgoszcz

Założenia projektowe

Zasadniczymi założeniami projektu było stworzenie czytelnego połączenia traktu pieszego z Placu Wolności nad jezioro Raduń, wykreowanie czytelnych segmentów przestrzeni publicznej dedykowanych dla konkretnych profili użytkowych – rekreacji biernej (wypoczynku), integracji społecznej (przestrzeń kontaktu), rekreacji czynnej / kulturalnej (aktywność fizyczna / wydarzenia kulturalne), a także odpowiedź na specyficzny kontekst urbanistyczny, w którym typowo miejska zabudowa przy Placu Wolności ulega gwałtownemu wygaszeniu w okolicy projektowanego miejsca.

Projekt: M. Mróz, M. Rygasiewicz, S. Sarnecki i A. Szóstakowski, źródło: Katedra Architektury WBAiIŚ UTP Bydgoszcz

Plac został także przystosowany do użytkowania przez osoby niepełnosprawne, z tego względu ścieżki zaplanowano w formie ramp i zredukowano, mimo różnic w rzędnych, ilość barier architektonicznych. Projekt podzielono na trzy warianty, aby przestrzeń mogła być zagospodarowywana wieloetapowo pozostając przez cały czas miejscem atrakcyjnym dla użytkowników, zwłaszcza mieszkańców Wałcza.

Projekt: M. Mróz, M. Rygasiewicz, S. Sarnecki i A. Szóstakowski, źródło: Katedra Architektury WBAiIŚ UTP Bydgoszcz

W miejsce klasycznej osi wprowadzono tu linię (krzywą) prowadzącą, naturalnie dostosowującą trakt pieszy do warunków otoczenia. Zakrzywioną linię wyłożono drewnem (termowanym), przy którym zaplanowano – w pierwszym etapie serię tarasów opadających w stronę cieku wodnego (stanowiącego granicę opracowania), w kolejnych rosnąc do postaci pawilonu usługowego, będącego w przekonaniu naszego zespołu niezbędnym wizualnym domknięciem placu miejskiego. Drugim elementem organizującym przestrzeń jest przekątniowa ścieżka przecinająca wspomnianą krzywą – wiedzie od jednej z pobliskich ulic w kierunku położonej po drugiej stronie cieku szkoły. Wymienione dwa elementy wyznaczają granice odrębnych funkcjonalnie pól placu – obszary rekreacji czynnej i biernej.

Projekt: M. Mróz, M. Rygasiewicz, S. Sarnecki i A. Szóstakowski, źródło: Katedra Architektury WBAiIŚ UTP Bydgoszcz

W strefie rekreacji czynnej znajduje się scena i zaprojektowana tu nawierzchnia utwardzona pozwala organizować imprezy kulturalne, rozrywkowe, apele czy wystawy. Stalowa rama kontynuuje i urywa formę pobliskiego ciągu niskiej zabudowy jednorodzinnej. Nieco dalej umieszczono kreatywny plac zabaw z odpowiednio przystosowaną, bezpieczną posadzką.

Projekt: M. Mróz, M. Rygasiewicz, S. Sarnecki i A. Szóstakowski, źródło: Katedra Architektury WBAiIŚ UTP Bydgoszcz

Strefa rekreacji biernej obejmuje miejsca, w których można odpocząć, organizowane klastrami małej architektury (ławki, inne elementy pomocnicze). Tarasy docelowo przekształcane będą w obiekt kubaturowy, wznoszący się rampą od poziomu posadzki aż po dach udostępniony przechodniom – zapewniający też widok w kierunku jeziora. Powstający tu etapowo pawilon pozwoli też na ucywilizowanie rzeczki, która choć nie objęta programem konkursu była przez nas dostrzeżonym ważnym komponentem placu. Motyw wodny powtarza się też powyżej, bliżej Placu Wolności. Woda w płytkich basenikach zmiękcza mikroklimat i jest opcjonalnym uatrakcyjnieniem miejsca wypełnionego zielenią.

Projekt: M. Mróz, M. Rygasiewicz, S. Sarnecki i A. Szóstakowski, źródło: Katedra Architektury WBAiIŚ UTP Bydgoszcz

Naszym zamiarem było wykreowanie przestrzeni o jakości wyższej, niż zastana, zaspakajającej współczesne potrzeby i wymagania użytkowników. Istniejąca roślinność – drzewa – została uszanowana i zachowana, wkomponowana w nową przestrzeń pozwoliła na wiarygodniejsze uformowanie rekreacyjnego charakteru placu.